Nauka o policji - semestr letni
Prowadzący przedmiot
Dr hab. Janina Czapska, prof. UJ
janina.czapska@uj.edu.pl
Skrócony opis przedmiotu
Wykład obejmuje podstawowe zagadnienia z zakresu nauki o policji, w szczególności zaś współczesne tendencje jej rozwoju w Polsce i na świecie. Ukazuje organizację, zakres zadań, uprawnienia polskiej Policji oraz indywidualne i społeczne problemy związane z pełnieniem roli policjanta. Część wykładów poświęcono rodzajom prewencji kryminalnej (ze szczególnym uwzględnieniem CPTED) oraz współpracy Policji z innymi wyspecjalizowanymi organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w państwie, organami samorządu terytorialnego i społeczeństwem (m.in. filozofia community policing). Wykład obejmuje nadto omówienie międzynarodowej współpracy policyjnej oraz prywatyzacji zadań państwa w zakresie zapewniania bezpieczeństwa (prywatne firmy ochrony osób i mienia, bezpieczeństwo imprez masowych). Kurs obejmuje także wykłady gościnne ekspertów zajmujących się problematyką bezpieczeństwa.
Pełny opis przedmiotu
- Zagadnienia wstępne. Rozwój nauki o policji. Współczesne tendencje w rozwoju policji na świecie (np. tzw. plural policing).
- Wybrane modele policji. Organizacja Policji w Polsce na tle innych krajów. Plany rozwoju policji polskiej. Cywilna kontrola policji na świecie.
- Zakres zadań policji. Policja w kontekście zagrożenia przestępczością zorganizowaną i terroryzmem. Policja a przemoc w rodzinie.
- Uprawnienia Policji. Służby stosujące przymus bezpośredni wobec obywateli. Prawa człowieka a policja.
- Obowiązki i prawa policjanta. Indywidualne i społeczne problemy związane z pełnieniem roli policjanta.
- Kooperacja Policji z innymi (wyspecjalizowanymi) organami zapewniającymi bezpieczeństwo w państwie polskim. System bezpieczeństwa publicznego RP w kontekście uregulowań konstytucyjnych.
- Międzynarodowa współpraca policyjna ze szczególnym uwzględnieniem Interpolu, instytucji Unii Europejskiej oraz polskich misji zagranicznych.
- Community policing - założenia, formy realizacji, krytyka. Dzielnicowy jako podstawowe ogniwo realizacji filozofii community policing w Polsce.
- Zapobieganie przestępczości. Rodzaje prewencji kryminalnej (ze szczególnym uwzględnieniem CPTED). Polskie i zagraniczne doświadczenia w zakresie angażowania społeczeństwa w działania prewencyjne. Rządowe i pozarządowe programy prewencyjne.
- Rola samorządu terytorialnego w zapewnianiu bezpieczeństwa publicznego. Policja a samorząd terytorialny. Policje samorządowe na świecie. Straże gminne i miejskie w Polsce. Lokalna koordynacja działań na rzecz bezpieczeństwa
- Społeczeństwo a policja. Społeczny wizerunek Policji. Gotowość współpracy z Policją. Policja a media -wzajemne oddziaływania (efekt CSI). Poczucie bezpieczeństwa i administrowanie strachem.
- Prywatyzacja zadań państwa w zakresie zapewniania bezpieczeństwa publicznego. Firmy ochrony osób i mienia, firmy detektywistyczne; bezpieczeństwo imprez masowych; dostęp obywateli do broni.
Forma zaliczenia
Prawo stacjonarne oraz niestacjonarne
Egzamin końcowy pisemny w formie testowej:
30 pytań testowych (jedna z czterech odpowiedzi jest prawidłowa). Czas trwania egzaminu: 30 minut.
Punktacja: w sumie można uzyskać 30 punktów (za każde pytanie testowe student może uzyskać 0 albo 1 punkt. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie minimum 16 punktów.
Dodatkowe punkty do egzaminu można uzyskać na wykładach (odpowiedzi na pytania „punktowane” zadawane przez prowadzącą, max. 0,5 pkt na 1 wykładzie) oraz dzięki przygotowaniu pisemnych prac (zadania domowe, eseje).
Zasady uzyskiwania dodatkowych punktów za prace domowe:
Student pisze pracę na jeden spośród zaproponowanych przez prowadzącego tematów zadań domowych, za które może otrzymać 0-5 punktów doliczanych do wyniku egzaminu . Praca ma mieć objętość 5-7, czcionka Times New Roman, rozmiar: 12, interlinia 1,5 wiersza. Marginesy standardowe.
Dodatkowe punkty z wykładu oraz za prace zaliczeniowe doliczane są tylko raz – przy pierwszym podejściu do egzaminu.
Administracja stacjonarna
Końcowy egzamin pisemny w formie testowej:
30 pytań testowych (jedna z czterech odpowiedzi jest prawidłowa). Czas trwania egzaminu: 30 minut.
Punktacja: w sumie można uzyskać 30 punktów (za każde pytanie testowe student może uzyskać 0 albo 1 punkt). Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie minimum 16 punktów.
Dodatkowe punkty do egzaminu można uzyskać na wykładach (odpowiedzi na pytania „punktowane” zadawane przez prowadzącą) oraz dzięki zaliczeniu ćwiczeń.
Na zaliczenie ćwiczeń składają się: obecność na zajęciach, aktywność na zajęciach, wyniki kolokwium zaliczeniowego. Zaliczenie ćwiczeń na ocenę:
bdb = +5 punktów do egzaminu
+db = +4 punkty do egzaminu
db = +3 punkty do egzaminu
Dodatkowe punkty z wykładu oraz za zaliczenie ćwiczeń doliczane są tylko raz – przy pierwszym podejściu do egzaminu.
Administracja niestacjonarna
Końcowy egzamin pisemny w formie testowej:
30 pytań testowych (jedna z czterech odpowiedzi jest prawidłowa). Czas trwania egzaminu: 30 minut.
Punktacja: w sumie można uzyskać 30 punktów (za każde pytanie testowe student może uzyskać 0 albo 1 punkt). Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie minimum 16 punktów.
Dodatkowe punkty do egzaminu można uzyskać na wykładach (odpowiedzi na pytania „punktowane” zadawane przez prowadzącą).
Dodatkowe punkty z wykładu oraz za zaliczenie ćwiczeń doliczane są tylko raz – przy pierwszym podejściu do egzaminu.
Literatura
- Materiał z wykładów, w tym wykładów gościnnych.
- Treść prezentacji zamieszczanych na platformie e-nauczania PEGAZ.
- Wybrane artykuły naukowe zamieszczone na platformie e-nauczania PEGAZ.
Literatura uzupełniająca:
- A. Szymaniak, W. Ciepiela (red.), Policja w Polsce. Stan obecny i perspektywy (2 tomy), Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM, Poznań, 2007.
- J. Czapska, J. Wójcikiewicz, Policja w społeczeństwie obywatelskim, Zakamycze Kraków1999.
- B. Hołyst, Policja na świecie, LexisNexsis, Warszawa 2011. 2013
- J. Barcz (red.), Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa, 2009.
- K. Liedel, Zwalczanie Terroryzmu Międzynarodowego w Polskiej Polityce Bezpieczeństwa, Difin 2011.
- J. Czapska, Bezpieczeństwo obywateli. Studium z zakresu polityki prawa, Polpress, Kraków 2004.
- W. Kotowski, Ustawa o policji, komentarz, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2012.
- S. Pieprzny, Policja. Organizacja i funkcjonowanie, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
- A. Urban, Bezpieczeństwo społeczności lokalnych, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
- J. Czapska (red.), Zapobieganie przestępczości przez kształtowanie przestrzeni. Teoria. Badania. Praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
- J. Czapska (red.), Koordynacja działań lokalnych na rzecz bezpieczeństwa, wyd. JAK, Kraków 2014.