Socjologia instytucji publicznych - semestr zimowy

Prowadzący przedmiot

Podstawowe informacje

Przedmiot podstawowy (z ćwiczeniami) dla kierunku Administracja pierwszego stopnia (tryb stacjonarny i niestacjonarny) (7 ECTS) BEZ wymagań wstępnych.

Karta opisu przedmiotu (dla trybu stacjonarnego)

Karta opisu przedmiotu (dla trybu niestacjonarnego)

 

Semestr zimowy 2022/2023

Wykłady dla studiów stacjonarnych (dr Michał Dudek)

wtorki, 12:15-14:30, sala 109, ul. Krupnicza 33a, pierwsze zajęcia 4 X 2022.

Wykłady dla studiów niestacjonarnych (dr Michał Dudek)

piątki zjazdowe Administracji I stopnia (14, 28 X, 18 XI, 2, 16 XII 2022, 7 i 20 I 2023), 13:00-16:00, sala 55, ul. Bracka 12, pierwsze zajęcia stacjonarne 14 X 2022.

*** Z uwagi na to, że pierwszy zjazd (1, 2 X 2022) nie uwzględnia zajęć w piątek, pierwszy przewidziany w programie wykład - Systemowo-funkcjonalne podejście do instytucji publicznych + Tradycyjna administracja publiczna – część I - będzie nagrany i udostępniony przed 1 X 2022, a materia z niego będzie obowiązywać na egzaminie. ***

Wykłady (dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych) są prowadzone z wykorzystaniem prezentacji w PowerPoint, które będą udostępniane uczestnikom kursu. W ramach każdego wykładu przewidziana jest część interaktywna – odnoszenie się do pytań zadawanych przez prowadzącego w trakcie wykładu, od uczestnictwa w której zależy dopuszczenie do egzaminu ustnego (zob. niż.).

Ćwiczenia (mgr Ewa Radomska)

Dla studiów stacjonarnych: wtorki, 16:45-18:15, 18:30-20:00, sala 200, ul. Bracka 12, pierwsze zajęcia 4 X 2022.

Dla studiów niestacjonarnych: niedziele zjazdowe Administracji I stopnia, 13:00-15:15, sala 221, ul. Bracka 12, pierwsze zajęcia 2 X 2022.

Opis zajęć

Celem zajęć (przedmiot obejmuje wykłady i ćwiczenia) jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę z zakresu nauk społecznych (zwłaszcza szeroko pojętego podejścia funkcjonalnego/systemowego) w zastosowaniu do instytucji publicznych i ich wybranych podstawowych aspektów (np. realizowanie idei merytokracji; stopień udziału obywateli/ekspertów w procesach decyzyjnych oraz konkretne sposoby na zapewnianie takiego udziału; zaufanie do instytucji publicznych oraz zaufanie instytucji publicznych do wybranych aktorów życia publicznego; komunikacja w instytucjach oraz z instytucji publicznych; inkluzja/wykluczenie w instytucjach publicznych i poprzez nie) oraz problemów (np. korupcja, wypalenie zawodowe), analizowanych z perspektywy trzech podstawowych modeli administracji publicznej: tradycyjnego, menedżerskiego i partycypacyjnego.

Zajęcia ćwiczeniowe są ściśle powiązane z wykładami. W ramach wykładów przedstawia się podstawową wiedzę na dany temat, a poszczególne ćwiczenia bezpośrednio korespondują z tymi treściami, rozwijając je przez m.in. otwarte dyskusje wokół przesłanych studentom artykułów naukowych, raportów, czy rekomendacji; prace w grupach; opracowywanie kazusów dot. wybranego problemu instytucji publicznej; czy projektowanie rozwiązania danego problemu.

Z uwagi na formę zajęć (ścisła korespondencja wykładów i ćwiczeń) studenci mają nie tylko poznać podstawowe koncepcje, pojęcia i dystynkcje z zakresu nauk społecznych aplikowanych do instytucji publicznych, ale w konsekwencji umieć identyfikować czynniki odpowiedzialne za określone zjawiska w instytucjach publicznych, ich działania czy stan oraz oceniać, formułować i uzasadniać propozycje poprawienia działania instytucji publicznych w wybranych aspektach.

  1. Zajęcia otwiera omówienie podejścia systemowego/funkcjonalnego do działania instytucji publicznych (m.in. Peter M. Senge).
  2. Następnie, przedyskutowane są trzy zasadnicze modele administracji publicznej: tradycyjny (skupiając się zwłaszcza na biurokratyzacji, formalizmie oraz zjawisku red tape), menedżerski (wskazując m.in. na różne postacie narzędzi menedżerskich w instytucjach publicznych i konieczność ich wielokryterialnej analizy) i partycypacyjny (omówiony również przez pryzmat poszczególnych narzędzi partycypacji i ich porównanie).
  3. Powyższe tematy stanowią stały punkt odniesienia w kolejnych częściach zajęć, gdzie podejmuje się już problematykę wybranych podstawowych zjawisk, aspektów, a także ewentualnych problemów współczesnych instytucji publicznych. Omawiane są, przykładowo:
  • działalność regulacyjna instytucji publicznych i jej uwarunkowania (m.in. sposoby dokapitalizowania procesów decyzyjnych wiedzą ekspercką i ich ewaluacja);
  • organizacyjne uczenie się oraz innowacyjność (m.in. czy innowacyjność jest potrzebna instytucjom publicznym?);
  • kapitał społeczny instytucji publicznych (np. czy zaufanie obywateli do instytucji publicznych jest potrzebne samym instytucjom?);
  • komunikacja (np. jak instytucje publiczne komunikują się z obywatelami, a jak powinny?);
  • inkluzja/wykluczenie społeczne (np. czy, a jeśli tak, to kogo i jak, instytucje publiczne wykluczają i jak można temu przeciwdziałać?);
  • przywództwo i organizacja pracy w instytucjach publicznych (np. z perspektywy dystansu władzy);
  • a także inne wybrane problemy z jakimi mogą się borykać instytucje publiczne (np. korupcja bądź wypalenie zawodowe).

 

Uwaga! Wszystkie tematy omawiane na wykładach są także rozwijane podczas ćwiczeń.

Harmonogram wykładów stacjonarnych w semestrze zimowym 2022/2023

4 X 2022 - Systemowo-funkcjonalne podejście do instytucji publicznych

11 X 2022 - Tradycyjna administracja publiczna – część I

18 X 2022 - Tradycyjna administracja publiczna – część II

25 X 2022 - Menedżerska administracja publiczna – część I

8 XI 2022 - Menedżerska administracja publiczna – część II

15 XI 2022 - Partycypacyjna administracja publiczna – część I

22 XI 2022 - Partycypacyjna administracja publiczna – część II

29 XI 2022 - Działalność regulacyjna instytucji publicznych i jej uwarunkowania

6 XII 2022 - Organizacyjne uczenie się oraz innowacyjność w instytucjach publicznych

13 XII 2022 - Kapitał społeczny instytucji publicznych

20 XII 2022 - Komunikacja w instytucjach publicznych oraz z instytucji publicznych

3 I 2023 - Inkluzja/wykluczenie społeczne w instytucjach publicznych i poprzez instytucje publiczne

10 I 2023 - Korupcja w instytucjach publicznych

17 I 2023 - Motywacja do pracy w instytucjach publicznych

24 I 2023 - Podsumowanie

Harmonogram wykładów niestacjonarnych w semestrze zimowym 2022/2023

*** Pierwszy przewidziany w programie wykład - Systemowo-funkcjonalne podejście do instytucji publicznych + Tradycyjna administracja publiczna – część I - z uwagi na to, że pierwszy zjazd (1, 2 X 2022) nie uwzględnia zajęć w piątek, będzie nagrany i udostępniony przed 1 X 2022, a materia z niego będzie obowiązywać na egzaminie. ***

 

14 X 2022 - Tradycyjna administracja publiczna – część II + Menedżerska administracja publiczna – część I

28 X 2022 - Menedżerska administracja publiczna – część II + Partycypacyjna administracja publiczna – część I

18 XI 2022 - Partycypacyjna administracja publiczna – część II + Działalność regulacyjna instytucji publicznych i jej uwarunkowania

2 XII 2022 - Organizacyjne uczenie się oraz innowacyjność w instytucjach publicznych + Kapitał społeczny instytucji publicznych

16 XII 2022 - Komunikacja w instytucjach publicznych oraz z instytucji publicznych + Inkluzja/wykluczenie społeczne w instytucjach publicznych i poprzez instytucje publiczne

20 I 2023 - Korupcja w instytucjach publicznych + Motywacja do pracy w instytucjach publicznych + Podsumowanie

Forma zaliczenia

Egzamin pisemny

Standardowa forma egzaminu: Egzamin pisemny z materii wykładowej (tego, co jest przedstawiane podczas wykładów; zapoznawanie się z literaturą wskazaną w sylabusie/karcie opisu przedmiotu – tzw. obowiązkową i tzw. dodatkową – nie jest wymagane) i ćwiczeniowej składający się z dwóch części.

Pierwsza część egzaminu zawiera test jednokrotnego wyboru z 21 pytaniami (po cztery alternatywne odpowiedzi; za każde pytanie testowe student może uzyskać 0 albo 1 punkt).

Druga część egzaminu zawiera 3 pytania otwarte, problemowe (za każde pytanie otwarte, problemowe student może uzyskać 0, 1, 2 albo 3 punkty).

W pierwszej części egzaminu 18 pytań testowych dotyczy materii wykładowej, a 3 pytania dotyczą materii ćwiczeniowej.

W drugiej części egzaminu 2 pytania otwarte, problemowe dotyczą materii wykładowej, a 1 pytanie dotyczy materii ćwiczeniowej.

Materiały z ćwiczeń - np. artykuły czy raporty - wykorzystywane podczas ćwiczeń są udostępniane wszystkim uczestnikom kursu przez odpowiednią platformę.

W sumie z egzaminu można uzyskać 30 punktów. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie minimum 16 punktów, zgodnie z poniższą punktacją:

  • 2,0 (ndst) - 0-15 pkt
  • 3,0 (dst) - 16-18 pkt
  • 3,5 (dst+) - 19-21 pkt
  • 4,0 (db) - 22-24 pkt
  • 4,5 (db+) - 25-27 pkt
  • 5,0 (bdb) - 28-30 pkt.
  •  

Egzamin przedterminowy („z konsekwencjami”) – konieczne wcześniejsze zaliczenie ćwiczeń.

 

Ćwiczenia

Ćwiczenia stanowią pomocniczą względem wykładu formę kształcenia polegającą na przygotowaniu studenta do zdania egzaminu. Student ma prawo przystąpić do egzaminu nawet gdy nie zaliczył ćwiczeń.

Zaliczenie: (1) obecność – dopuszczalne są 2 nieobecności na ćwiczeniach stacjonarnych/1 nieobecność na ćwiczeniach niestacjonarnych + (2) aktywność – minimum 6 plusów dla uczestników stacjonarnych grup ćwiczeniowych/minimum 5 plusów dla uczestników niestacjonarnych grup ćwiczeniowych.

Prowadzący ćwiczenia przyznaje plusy za aktywność podczas zajęć zgodnie z zasadą „jeden temat, możliwość uzyskania jednego plusa”.

Uczestnicy stacjonarnych grup ćwiczeniowych, którzy zaliczyli ćwiczenia i w ciągu całego semestru otrzymali: • 6-7 plusów za aktywność otrzymują dodatkowe 4 punkty do egzaminu przedmiotowego; • za 8-9 plusów otrzymują 5 dodatkowych punktów, • a za 10 lub więcej plusów – 6 punktów.

Uczestnicy niestacjonarnych grup ćwiczeniowych, którzy zaliczyli ćwiczenia i w ciągu całego semestru otrzymali: • 5-6 plusów za aktywność otrzymują dodatkowe 4 punkty do egzaminu przedmiotowego; • za 7-8 plusów otrzymują 5 dodatkowych punktów, • a za 9 lub więcej plusów – 6 punktów.

Punkty z ćwiczeń są doliczane do wyniku z pierwszego egzaminu, do którego podchodzi dany student, ale niezależnie od tego czy z samego egzaminu student uzyskał odpowiednią ilość punktów do otrzymania oceny pozytywnej.

Zaliczenie ćwiczeń uprawnia do egzaminu przedterminowego („z konsekwencjami”).

 

Egzamin ustny

Istnieje możliwość zaliczenia przedmiotu w formie egzaminu ustnego – odpowiedź ustna na 3 pytania.

Osoba egzaminowana losuje z listy pytań 3 pytania, na które będzie odpowiadała. Lista pytań jest udostępniana uczestnikom zajęć drogą elektroniczną najpóźniej na trzy tygodnie przed pierwszym egzaminem/przedterminem.

By zdawać egzamin w formie ustnej, student musi wykazać odpowiednią częstotliwość udziału w zajęciach wykładowych (minimum obecność na 12 wykładach stacjonarnych – dla studentów stacjonarnych bądź minimum obecność na 5 wykładach niestacjonarnych – dla studentów niestacjonarnych) i zaangażowanie w interaktywnych fragmentach wykładów. W związku z tym, udział i zaangażowanie w wykładach będą odnotowywane.

Forma egzaminu poprawkowego musi odpowiadać formie pierwszego egzaminu (np. jeśli student spełnił warunki dopuszczenia do egzaminu ustnego i przystępuje do niego, to ewentualny egzamin poprawkowy takiego studenta również będzie w formie ustnej).

Dokładne informacje o formie i terminach egzaminów będą opublikowane w późniejszym terminie.

Materia ćwiczeniowa obowiązująca na egzaminie

Na egzaminie 4 pytania z materii ćwiczeniowej (3 w pierwszej części egzaminu i 1 w drugiej) dotyczyć będą tekstów wykorzystywanych na ćwiczeniach i udostępnianych przez odpowiednią platformę wszystkim osobom zapisanym na kurs:

  • Karol Olejniczak (red.), Organizacje uczące się. Model dla administracji publicznej, SCHOLAR, Warszawa 2012, s. 219-222 (tabele).
  • Ewa Łętowska, Krzysztof Pawłowski, Sukces formalizmu – łatwy czy drogi? (w:) Ewa Łętowska, Krzysztof Pawłowski, O operze i o prawie, Wolters Kluwer, Warszawa 2014, s. 116-122.
  • Mariusz Kwiatkowski, Konkurs jako instytucja fasadowa. Analiza ocen formułowanych przez uczestników procesów kadrowych w sektorze publicznym, „Studia Socjologiczne” 2013, nr 1, s. 95-120.
  • Dorota Teneta-Skwiercz, Koherencja i swoistość wartości sektora publicznego i prywatnego, „Humanities and Social Sciences” 2017, nr 1, s. 197-210.
  • Joanna Dziadkowiec, Wybrane metody badania i oceny jakości usług, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2006, nr 717, s. 23-35.
  • Elżbieta Inglot-Brzęk, Znaczenie roli władz samorządowych w kształtowaniu partycypacji obywatelskiej, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2017, nr 2, s. 329-348.
  • Mateusz Stępień, Responsywna administracja publiczna, Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 120-150.
  • Raport - Podniesienie jakości procesów decyzyjnych w administracji rządowej poprzez wykorzystanie potencjału środowisk naukowych i eksperckich, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011, s. 24-31, 37-47.
  • Poradnik dla administracji publicznej - Podniesienie jakości procesów decyzyjnych w administracji rządowej poprzez wykorzystanie potencjału środowisk naukowych i eksperckich, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011, s. 49-57.
  • Jędrzej Wieczorkowski, Magdalena Jurczyk-Bunkowska, Koncepcja oceny potencjału wdrożenia innowacyjnych rozwiązań IT w jednostkach administracji publicznej, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2016, nr 42, s. 253-263.
  • Zaufanie społeczne, komunikat z badań CBOS, kwiecień 2020 (nr 43).
  • Zaufanie Polaków do instytucji, Kantar, maj 2019.
  • Barometr Krakowski 2022, Urząd Miasta Krakowa, Kraków 2022 (część poświęcona zaufaniu s. 21-22).
  • Michał Dudek, „Nie samymi §łowami prawo żyje" – o prawie i wizualności (w:) Ewa Średnicka (red.), Wzajemne relacje prawa i kultury, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2015, s. 37-71.
  • Stanisław Mazur, Biurokracja jako dylemat, „Zarządzanie Publiczne” 2007, nr 2, s. 99-111 (konkretnie s. 108-109).
  • Jerzy Supernat, Teoria polityki biurokratycznej (w:) Jerzy Supernat (red.), Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009, s. 689-698 (konkretnie s. 697-698).
  • Krzysztof Nowakowski, Problemy badawcze korupcji – między patologią a przyzwoleniem (w:) Małgorzata Myśliwiec, Agnieszka Turska-Kawa (red.), Korupcja w administracji, Fundacja Akademicka IPSO ORDO, Sławków 2016, s. 43-61.
  • Alicja Winnicka-Wejs, Motywowanie do rozwoju z zastosowaniem grywalizacji, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2015, nr 3-4, s. 57-80.

Literatura

Obowiązkowa

  • M.J. Hatch, Teoria organizacji, przeł. T. Łuków, PWN, Warszawa 2002.
  • P.M. Senge, A. Kleiner, C. Roberts, R.B. Ross, B.J. Smith, Piąta dyscyplina. Materiały dla praktyka: Jak budować organizację uczącą się, wyd. III, przeł. G. Łuczkiewicz, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
  • M. Stępień, Responsywna administracja publiczna, Adam Marszałek, Toruń 2008.
  • P.J. Suwaj, D.R. Kijowski (red.), Patologie w administracji publicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.

 

Dodatkowa

  • A.I. Adamik, M. Matejun, A. Zakrzewska (red.), Problemy i wyzwania w zarządzaniu organizacjami publicznymi, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2010.
  • J. Bober, J. Hausner, H. Izdebski, W. Lachiewicz, S. Mazur, A. Nelicki, B. Nowotarski, W. Puzyna, K. Surówka, I. Zachariasz, M. Zawicki, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków 2013.
  • M. Bugdol, Wartości organizacyjne: szkice z teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
  • O. Chrzanowski (wyb. i oprac.), Partycypacja publiczna krok po kroku. Antologia tekstów, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2014.
  • J. Hausner, H. Izdebski, W. Lachiewicz, M. Mączyński, S. Mazur, A. Nelicki, B. Nowotarski, K. Surówka, R. Szymczak, I. Zachariasz, M. Zawicki, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, TOM II, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków 2014.
  • M. Jarosz (red.), Instytucje: konflikty i dysfunkcje, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012.
  • J. Kowalczyk, Pragmatyka komunikacji urząd – obywatel, LIBRON, Kraków 2017.
  • S. Mazur, A. Płoszaj (red.), Zarządzanie wiedzą w organizacjach publicznych: Doświadczenia międzynarodowe, SCHOLAR, Warszawa 2013.
  • W. Mikułowski, A. Jezierska (red.), Wyzwania rozwoju zasobów ludzkich administracji publicznej w dobie kryzysu ekonomicznego – jak działać lepiej, mając mniej?, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, Warszawa 2011.
  • M. Pawlak, Ł. Srokowski (red.), Pomiędzy i wewnątrz: Instytucje, organizacje i ich działania, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, Warszawa 2014.
  • T. Rostkowski, Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi w administracji publicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
  • T. Stawecki, Prawo i zaufanie. Refleksja czasu kryzysu, (w:) J. Oniszczuk (red.), Normalność i kryzys. Jedność czy różnorodność, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010, s. 115-131.
  • M. Szyszka, Kształtowanie wizerunku instytucji pomocy społecznej w mediach, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013.
  • A. Turska (red.), Prawo i wykluczenie. Studium empiryczne, C.H. Beck, Warszawa 2010.
  • Z. Władek, Organizacja i zarządzanie w administracji publicznej. Zarys wykładu, Difin, Warszawa 2013.