Socjologia prawa - semestr letni 2022/2023
Prowadzący ćwiczenia
Dr Michał Dudek
michal.dudek@uj.edu.pl
Mgr Katarzyna Rużyczka
katarzyna.ruzyczka@doctoral.uj.edu.pl
Mgr Katarzyna Struzińska
katarzyna.struzinska@uj.edu.pl
Mgr Bartlomiej Bodziński-Guzik
b.bodzinski-guzik@doctoral.uj.edu.pl
Podstawowe informacje
Ćwiczenia mają formę interaktywną (dyskusje wokół przesyłanych przez prowadzącego materiałów, prace w podgrupach, studia przypadków, opracowywanie własnych wstępnych projektów przez studentów/ki), są ściśle powiązane z wykładami i rozwijają treści wykładowe. Przykładowo, przy wykładzie o kulturze prawnej na ćwiczeniach dyskusja nad oddziaływaniem popkulturowych (film, serial, paradokument) przedstawień prawa na samo prawo i społeczeństwo; przy temacie komunikowania prawa na ćwiczeniach prezentacja przygotowywanych propozycji wizualizacji prawa oraz dyskusja nad nimi; przy temacie procesów decyzyjnych sędziów na ćwiczeniach debata zwolenników i przeciwników orzekania formalno-pozytywistycznego; czy przy temacie skuteczności prawa na ćwiczeniach dyskusja nad wybranymi przykładami technologii przymuszających do działań zgodnych z prawem (zgodnie z poniższym ramowym programem ćwiczeń).
ĆWICZENIA DLA STUDIUM STACJONARNEGO W SEMESTRZE LETNIM 2023/2024:
Dr Michał Dudek: wtorki, 13:15-14:45, Krupnicza 33a, sala 12.
Mgr Bartłomiej Bodziński-Guzik: środy, 8:00-9:30, nauczanie zdalne (BlackBoard).
Mgr Katarzyna Struzińska: czwartki, 11:30-13:00, Bracka 12, sala 200.
Mgr Katarzyna Struzińska: czwartki, 13:15-14:45, Bracka 12, sala 200.
Mgr Katarzyna Rużyczka: czwartki, 17:00-18:30, Bracka 12, sala 200.
ĆWICZENIA DLA STUDIUM NIESTACJONARNEGO W SEMESTRZE LETNIM 2023/2024:
Mgr Katarzyna Rużyczka: soboty zjazdowe Prawa, 14:00-16:15, Krupnicza 33a, sala 203.
Mgr Katarzyna Rużyczka: soboty zjazdowe Prawa, 16:30-18:45, Krupnicza 33a, sala 203.
Rozpoczęcie zajęć (ćwiczenia) dla studium stacjonarnego: 27/28/29 II 2024
Uwaga: rozpoczęcie wykładów dla studium stacjonarnego: 28 II 2024
Rozpoczęcie zajęć (wykłady+ćwiczenia) dla studium niestacjonarnego: 2 III 2024.
Konkretne zagadnienia na poszczególne spotkania (pytania do zastanowienia się, czy scenariusze zajęć), jak i same materiały (zdjęcia, fragmenty dokumentów sejmowych, czy artykuły) są udostępniane uczestni(cz)kom ćwiczeń drogą elektroniczną.
Ramowy program ćwiczeń
1. Miejsce i zadania socjologii prawa na tle innych nauk prawnych - aplikowanie podstaw myślenia systemowego do wybranych przykładów problemów społeczno-prawnych.
Materiał dla studentów: Rick Ross, Pięć razy „dlaczego?” (w:) Peter M. Senge, Art Kleiner, Charlotte Roberts, Richard B. Ross, Bryan J. Smith, Piąta dyscyplina. Materiały dla praktyka: Jak budować organizację uczącą się, wyd. II, przeł. G. Łuczkiewicz, Wolters Kluwer, Kraków 2008, s. 136-140.
2. Wielość systemów normatywnych i funkcje prawa - dyskusja nad konkretnymi sposobami rozwiązania wybranego kazusu konfliktu prawa z pozaprawnymi normami społecznymi.
Materiał dla studentów: Magdalena Grzyb, Przestępstwa motywowane kulturowo. Aspekty kryminologiczne i prawnokarne. Reakcja krajów zachodnich na szkodliwe praktyki kulturowe, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2016, fragmenty.
3. Kultura prawna - dyskusja nad oddziaływaniem popkulturowych (film, serial, paradokument) przedstawień prawa na samo prawo i społeczeństwo.
Materiał dla studentów: Jarosław Kuisz, Od „prawa i literatury” do „prawa i filmu”? Uwagi o możliwości badań nad historią audiowizualnej kultury prawnej (w:) Jarosław Kuisz i Marek Wąsowicz (red.), Prawo i literatura: Antologia, SCHOLAR, Warszawa 2019, s. 15-36.
4. Aksjologia tworzenia prawa - analiza wybranych fragmentów kilku uzasadnień projektów nowelizacji polskiego Kodeksu karnego.
Materiał dla studentów: fragmenty projektów nowelizacji polskiego k.k. z VI kadencji Sejmu RP (Druki Sejmowe nr 2115, 1394, 2249, 1465, 1276).
5. Partycypacja publiczna w tworzeniu regulacji przez administrację publiczną - ocena możliwości wykorzystania konkretnych narzędzi partycypacyjnej administracji publicznej do konkretnego problemu decyzyjnego instytucji publicznej.
Materiał dla studentów: Mateusz Stępień, Responsywna administracja publiczna, Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 120-150.
6. Komunikowanie prawa - prezentacja przygotowywanych propozycji wizualizacji prawa oraz dyskusja nad nimi.
Materiał dla studentów: Michał Dudek, „Nie samymi §łowami prawo żyje" – o prawie i wizualności (w:) Ewa Średnicka (red.), Wzajemne relacje prawa i kultury, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2015, s. 37-71 + (w osobnym pliku) pełnokolorowe ilustracje.
7. Świadomość prawa i postawy wobec prawa - dyskusja nad dominującą postawą wobec prawa wśród Polaków w świetle wybranych badań empirycznych.
Materiał dla studentów: Jacek Kurczewski, Prawem i lewem. Kultura prawna społeczeństwa polskiego po komunizmie, „Studia Socjologiczne” 2007, nr 2, s. 33-60.
8. Psychospołeczne zjawiska na sali sądowej - dyskusja nad fizykalną/materialną czy architektoniczną stroną sądów i sal sądowych oraz jej społecznym oddziaływaniem.
Materiał dla studentów: Mateusz Stępień, Czy sala sądowa coś komunikuje? Wokół koncepcji „znaczeń ukształtowanego środowiska” Amosa Rapoporta (w:) Michał Dudek, Piotr Eckhardt, Marcin Wróbel (red.), Przestrzenny wymiar prawa, NOMOS, Kraków 2018, s. 81-102.
9. Procesy decyzyjne sędziów - debata zwolenników i przeciwników orzekania formalno-pozytywistycznego.
Materiał dla studentów: Krzysztof Pałecki, Społecznie oczekiwany wzorzec orzekania sądowego (w:) Maria Borucka-Arctowa, Krzysztof Pałecki (red.), Sądy w opinii społeczeństwa polskiego, Ratio, Kraków 2003, s. 149-162.
10. Uzasadnienia sądowe - dyskusja nad kontrowersyjnymi środkami, które mogą być umieszczane w uzasadnieniach sądowych.
Materiał dla studentów: Szymon Grabarczuk, Wykorzystanie internetowej encyklopedii Wikipedia w orzecznictwie sądów administracyjnych (w:) Tadeusz Stanisławski, Bogusław Przywora, Łukasz Jurek (red.), E-administracja. Szanse i zagrożenia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013, s. 141-155.
11. Socjologia zawodów prawniczych - dyskusja nad zjawiskiem wybranych uprzedzeń jakie mogą przejawiać sędziowie i nad sposobami reagowania na nie/zwalczania ich.
Materiał dla studentów: fragment raportu Monika Wieczorek, Katarzyna Bogatko (red.), Prawo antydyskryminacyjne w praktyce polskich sądów powszechnych. Raport z monitoringu, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa 2012, s. 107-155.
12. Skuteczność prawa - dyskusja nad wybranymi przykładami technologii przymuszających do działań zgodnych z prawem.
Materiał dla studentów: 4 fotografie wybranych technologii przymuszających do działań zgodnych z prawem.
13. Proces badawczy - prezentacja przygotowywanych wstępnych projektów socjologiczno-prawnych badań wybranych problemów oraz dyskusja nad nimi.
Materiał dla studentów: Antoni Pieniążek, Metody i techniki badań socjologiczno-prawnych (w:) Anna Kociołek-Pęksa, Mateusz Stępień (red.), Leksykon socjologii prawa, C.H. Beck, Warszawa 2013, s. 128-139.
Wymienione powyżej teksty, dokładne tematy ćwiczeń i ewentualne dodatkowe materiały są udostępniane przez prowadzące/ych uczestni(cz)kom grup ćwiczeniowych drogą elektroniczną.
Harmonogram ćwiczeń stacjonarnych
HARMONOGRAM ĆWICZEŃ STACJONARNYCH - GRUPA WTORKOWA
27 II 2024 - Zajęcia organizacyjne
5 III 2024 - Miejsce i zadania socjologii prawa na tle innych nauk prawnych
12 III 2024 - Wielość systemów normatywnych i funkcje prawa
19 III 2024 - Kultura prawna
26 III 2024 - Aksjologia tworzenia prawa
*** 2 IV 2024 objęty przerwą świąteczną ***
9 IV 2024 - Partycypacja publiczna w tworzeniu regulacji przez administrację publiczną
16 IV 2024 - Komunikowanie prawa
23 IV 2024 - Świadomość prawa i postawy wobec prawa
30 IV 2024 - Psychospołeczne zjawiska na sali sądowej
7 V 2024 - Procesy decyzyjne sędziów
14 V 2024 - Uzasadnienia sądowe
21 V 2024 - Socjologia zawodów prawniczych
28 V 2024 - Skuteczność prawa
4 VI 2024 - Proces badawczy
11 VI 2024 - Podsumowanie
HARMONOGRAM ĆWICZEŃ STACJONARNYCH - GRUPA ŚRODOWA
28 II 2024 - Zajęcia organizacyjne + Miejsce i zadania socjologii prawa na tle innych nauk prawnych
6 III 2024 - Wielość systemów normatywnych i funkcje prawa
13 III 2024 - Kultura prawna
20 III 2024 - Aksjologia tworzenia prawa
27 III 2024 - Partycypacja publiczna w tworzeniu regulacji przez administrację publiczną
3 IV 2024 - Komunikowanie prawa
10 IV 2024 - Świadomość prawa i postawy wobec prawa
17 IV 2024 - Psychospołeczne zjawiska na sali sądowej
24 IV 2024 - Procesy decyzyjne sędziów
*** 1 V 2024 objęty przerwą świąteczną ***
8 V 2024 - Uzasadnienia sądowe
15 V 2024 - Socjologia zawodów prawniczych
22 V 2024 - Skuteczność prawa
29 V 2024 - Proces badawczy
5 VI 2024 - Podsumowanie
HARMONOGRAM ĆWICZEŃ STACJONARNYCH - GRUPY CZWARTKOWE
29 II 2024 - Zajęcia organizacyjne + Miejsce i zadania socjologii prawa na tle innych nauk prawnych
7 III 2024 - Wielość systemów normatywnych i funkcje prawa
14 III 2024 - Kultura prawna
21 III 2024 - Aksjologia tworzenia prawa
*** 28 IV 2024 objęty przerwą świąteczną ***
4 IV 2024 - Partycypacja publiczna w tworzeniu regulacji przez administrację publiczną
11 IV 2024 - Komunikowanie prawa
18 IV 2024 - Świadomość prawa i postawy wobec prawa
25 IV 2024 - Psychospołeczne zjawiska na sali sądowej
*** 2 V 2024 objęty przerwą świąteczną ***
9 V 2024 - Procesy decyzyjne sędziów
16 V 2024 - Uzasadnienia sądowe
23 V 2024 - Socjologia zawodów prawniczych
*** 30 V 2024 objęty przerwą świąteczną ***
6 VI 2024 - Skuteczność prawa
13 VI 2024 - Proces badawczy + Podsumowanie
Harmonogram ćwiczeń niestacjonarnych
HARMONOGRAM ĆWICZEŃ NIESTACJONARNYCH - GRUPY SOBOTNIE
2 III 2024 - Zajęcia organizacyjne + Miejsce i zadania socjologii prawa na tle innych nauk prawnych (*** ZJAZD ONLINE ***)
9 III 2024 - Wielość systemów normatywnych i funkcje prawa + Kultura prawna
23 III 2024 - Aksjologia tworzenia prawa + Partycypacja publiczna w tworzeniu regulacji przez administrację publiczną
13 IV 2024 - Komunikowanie prawa + Świadomość prawa i postawy wobec prawa
27 IV 2024 - Psychospołeczne zjawiska na sali sądowej + Procesy decyzyjne sędziów
18 V 2024 - Uzasadnienia sądowe + Socjologia zawodów prawniczych
8 VI 2024 - Skuteczność prawa + Proces badawczy + Podsumowanie
Forma zaliczenia
Dopuszczalne są 2 nieobecności na ćwiczeniach stacjonarnych i 1 nieobecność na ćwiczeniach niestacjonarnych.
ZALICZENIE ĆWICZEŃ:
- minimum 6 plusów za aktywność dla uczestników/czek stacjonarnych grup ćwiczeniowych;
- minimum 5 plusów za aktywność dla uczestników/czek niestacjonarnych grup ćwiczeniowych
oraz wykazanie odpowiedniej obecności na zajęciach ćwiczeniowych (nie można przekroczyć 2 nieobecności na ćwiczeniach stacjonarnych i 1 nieobecności na ćwiczeniach niestacjonarnych).
Prowadzące/y ćwiczenia przyznają plusy za aktywność podczas zajęć zgodnie z zasadą „jeden temat, możliwość uzyskania jednego plusa”.
Za zaliczenie ćwiczeń – dodatkowe punkty do egzaminu, możliwość podejścia do przedterminu („z konsekwencjami”) oraz możliwość zaliczenia przedmiotu przez esej.
Uczestnicy/zki stacjonarnych grup ćwiczeniowych, którzy/e zaliczyli/ły ćwiczenia, a w ciągu całego semestru otrzymali/ły: 6-7 plusów za aktywność otrzymują dodatkowe 3 punkty do egzaminu przedmiotowego; za 8-9 plusów otrzymują 4 dodatkowe punkty, a za 10 lub więcej plusów – 5 punktów.
Uczestnicy/zki niestacjonarnych grup ćwiczeniowych, którzy/e zaliczyli/ły ćwiczenia, a w ciągu całego semestru otrzymali/ły: 5-6 plusów za aktywność otrzymują dodatkowe 3 punkty do egzaminu przedmiotowego; za 7-8 plusów otrzymują 4 dodatkowe punkty, a za 9 lub więcej plusów – 5 punktów.
Uwaga! Punkty za aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach są doliczane do wyniku z pierwszego egzaminu, do którego podchodzi dany/a student/ka, ale niezależnie od tego czy z samego egzaminu student/ka uzyskał/a odpowiednią ilość punktów do otrzymania oceny pozytywnej.