Katedra Socjologii Prawa

W dniach 23-26 września w Lublinie odbył się XXIII Zjazd Katedr Teorii i Filozofii Prawa, w którym wzięło udział liczne grono pracowników i doktorantów naszej Katedry. Tematem przewodnim konferencji, organizowanej przez Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, było „Państwo – społeczeństwo – kultura: formalne i nieformalne źródła prawa”.

Ogólnopolskie Zjazdy Katedr Teorii i Filozofii Prawa są wydarzeniem cyklicznym, w którym biorą udział pracownicy naukowi, doktoranci i studenci z różnych ośrodków naukowych z całej Polski, zajmujący się problematyką filozofii, teorii i socjologii prawa. W tegorocznej edycji uczestniczyło ponad 130 osób.  W czasie zasadniczej części konferencji odbyły się 2 sesje plenarne oraz 32 sesje panelowe, w ramach których referaty wygłosiło 8 pracowników naukowych i doktorantów Katedry.

Dr hab. Mateusz Stępień i dr Michał Dudek zaprezentowali podstawowe ustalenia teoretyczne dotyczące ich projektu poświęconego dystansowi władzy na sali sądowej (zwłaszcza między sędziami a słuchanymi świadkami), a także zasadnicze wnioski z przeprowadzanych w jego ramach obserwacji rozpraw sądowych w krakowskim Sądzie Rejonowym.

Dr Michalina Szafrańska wygłosiła referat pt. "Crowdsourcing w tworzeniu prawa: w stronę zbiorowej mądrości czy kolektywnej głupoty?". Zaprezentowała w nim stosowane obecnie na całym świecie narzędzia elektroniczne zaprojektowane w celu zwiększenia realnego uczestnictwa obywateli w procesie tworzenia prawa: począwszy od zgłaszania obszarów wymagających regulacji, przez współtworzenie treści przepisów lub dostarczanie brakującej wiedzy, aż po monitorowanie skutków regulacji. Następnie rozważyła, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z wykorzystaniem nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w celu wzmocnienia społecznej legitymizacji tworzonych regulacji.

Mgr Katarzyna Struzińska w nawiązującym do przygotowywanej przez nią rozprawy doktorskiej referacie poruszyła temat wpływu literatury pięknej na socjalizację prawną oraz odniosła problematykę law and literature do kwestii świadomości prawnej i kształtowania postaw wobec prawa.

Mgr Urszula Wach-Górny przedstawiła zagadnienie konstruowania instytucji prawa stanowionego w oparciu o prawo zwyczajowe na przykładzie japońskiej instytucji gyoseishido, ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań kulturowo – historycznych przedmiotowej ewolucji.

Mgr Jan Bazyli Klakla podczas Zjazdu przedstawił dwa referaty. W pierwszym zaprezentował wstępne wyniki analizy pola semantycznego pojęcia "kultury" w uzasadnieniu do wyroku w sprawie Muñoz Díaz vs. Spain przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. W drugim, przygotowanym wspólnie z mgr Ewą Górską, rozważał relację między kulturą arabska a prawem stanowionym skupiając się na czynnikach kulturowych, prawie zwyczajowym i pluralizmie prawnym na Okupowanych Terytoriach Palestyny.

Mgr Joanna Ptak-Chmiel w swoim referacie przedstawiła wyniki case study uzasadnienia do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2013 roku, sygn. II AKa 183/13, realizowanego w ramach projektu dotyczącego jakościowych metod analizy uzasadnień sądowych. Tłem analizowanej sprawy była próba zastosowania obrony przez kulturę poza systemem common law.

Mgr Ewa Radomska omawiała wyniki jakościowej analizy polskiego dyskursu na temat prawa autorskiego przeprowadzonej w ramach projektu badającego dyskursywne aspekty społecznego konfliktu o prawa własności intelektualnej. Prezentowane wyniki stanowiły podstawę do zaproponowanego przez referentkę rozszerzonego rozumienia komunikacyjnego modelu tworzenia prawa

Biorąc pod uwagę skalę i rangę wydarzenia, udział w Zjeździe Katedr Teorii i Filozofii Prawa był świetną okazją do zapoznania się z aktualnymi trendami w nauce i do wymiany doświadczeń. Pozwolił także na przedstawienie i poddanie krytycznej dyskusji wyników własnych badań w gronie wybitnych specjalistów w dziedzinie.